通过共价固定调控单重态-三重态能隙实现碳点热刺激响应动态余辉

程子涵 蒋凯 蒋军 王恒刚 林恒伟

引用本文: 程子涵, 蒋凯, 蒋军, 王恒刚, 林恒伟. 通过共价固定调控单重态-三重态能隙实现碳点热刺激响应动态余辉[J]. 物理化学学报, 2026, 42(2): 100169. doi: 10.1016/j.actphy.2025.100169 shu
Citation:  Zihan Cheng, Kai Jiang, Jun Jiang, Henggang Wang, Hengwei Lin. Achieving thermal-stimulus-responsive dynamic afterglow from carbon dots by singlet-triplet energy gap engineering through covalent fixation[J]. Acta Physico-Chimica Sinica, 2026, 42(2): 100169. doi: 10.1016/j.actphy.2025.100169 shu

通过共价固定调控单重态-三重态能隙实现碳点热刺激响应动态余辉

摘要: 刺激响应发光与动态发射特性的结合,可构建多级认证系统,为增强信息加密安全性提供新策略。通过合理调控材料的单线态-三线态能隙(ΔEST),可同时激活磷光(Phos)与延迟荧光(DF),实现可编程的动态余辉行为。本研究将碳点(CDs)原位共价固定在三聚氰酸基质中,率先报道了基于CDs的热响应动态余辉材料。该材料在宽温域(273.15–423.15 K)内呈现热驱动的绿色至蓝色余辉转变,同时具有热致变色余辉(TCA)与时间分辨余辉(TRA)双重模式的动态余辉特性。值得注意的是,该材料在348.15 K阈值温度以上发生蓝色至绿余辉逆转,此时热驱动的激子分布使TRA效应占据主导。这种TCA-TRA协同作用赋予材料前所未有的动态余辉调控能力。结构与光物理分析证实:原位共价固定按计划使CDs的ΔEST从0.46 eV降至0.28 eV。该能隙调控实现了对Phos/DF平衡的热调节,直接主导了所观测到的动态余辉性能。最后,本研究展示了该材料在热监测与高安全性信息保护领域的应用潜力。

English

    1. [1]

      R. Gao, X. Fang, D. Yan, J. Mater. Chem. C 7 (12) (2019) 3399, https://doi.org/10.1039/C9TC00348G. doi: 10.1039/C9TC00348G

    2. [2]

      Q. Cheng, A. Hao, P. Xing, P. Adv. Colloid Interface Sci. 286 (2020) 102301, https://doi.org/10.1016/j.cis.2020.102301. doi: 10.1016/j.cis.2020.102301

    3. [3]

      G. Guan, M. Wu, M.-Y. Han, Adv. Funct. Mater. 30 (2) (2020) 1903439, https://doi.org/10.1002/adfm.201903439. doi: 10.1002/adfm.201903439

    4. [4]

      J. Zhang, B. He, Y. Hu, P. Alam, H. Zhang, J. W. Y. Lam, B. Z. Tang, Adv. Mater. 33 (32) (2021) 2008071, https://doi.org/10.1002/adma.202008071. doi: 10.1002/adma.202008071

    5. [5]

      H. Zhou, J. Han, J. Cuan, Y. Zhou, Chem. Eng. J. 431 (2022) 134170, https://doi.org/10.1016/j.cej.2021.134170. doi: 10.1016/j.cej.2021.134170

    6. [6]

      B. Yan, TrAC Trends Anal. Chem. 170 (2024) 117430, https://doi.org/10.1016/j.trac.2023.117430. doi: 10.1016/j.trac.2023.117430

    7. [7]

      L. Liang, N. Chen, Y. Jia, Q. Ma, J. Wang, Q. Yuan, W. Tan, Nano Res. 12 (6) (2019) 1279, https://doi.org/10.1007/s12274-019-2343-6. doi: 10.1007/s12274-019-2343-6

    8. [8]

      Q. Ma, J. Wang, Z. Li, X. Lv, L. Liang, Q. Yuan, Small 15 (32) (2019) 1804969, https://doi.org/10.1002/smll.201804969. doi: 10.1002/smll.201804969

    9. [9]

      B. Zhou, G. Xiao, D. Yan, Adv. Mater. 33 (16) (2021) 2007571, https://doi.org/10.1002/adma.202007571. doi: 10.1002/adma.202007571

    10. [10]

      G. Zhou, Y. Mao, J. Zhang, Q. Ren, M. S. Molokeev, Z. Xia, X.-M. Zhang, Adv. Funct. Mater. 35 (3) (2025) 2413524, https://doi.org/10.1002/adfm.202413524. doi: 10.1002/adfm.202413524

    11. [11]

      Z. Xu, W. Chen, K. Chen, S. Lin, Z. Wu, G. Deng, J. Chen, M. Tayyab, Y. Xiong, M.-D. Li, D. Wang, Z. An, B. Z. Tang, Adv. Mater. 37 (20) (2025) 2418778, https://doi.org/10.1002/adma.202418778. doi: 10.1002/adma.202418778

    12. [12]

      Z. Wang, Z. Ding, Y. Yang, L. Hu, W. Wu, Y. Gao, Y. Wei, X. Zhang, G. Jiang, Chem. Eng. J. 457 (2023) 141293, https://doi.org/10.1016/j.cej.2023.141293. doi: 10.1016/j.cej.2023.141293

    13. [13]

      Y. Xie, X. Zhao, H. Wang, Y. Tian, C. Liu, J. Wu, J. Cui, Z. Zhou, J. Chen, X. Chen, Angew. Chem. Int. Ed. 64 (2) (2025) e202414846, https://doi.org/10.1002/anie.202414846. doi: 10.1002/anie.202414846

    14. [14]

      W. Zhao, Z. He, J. W. Y. Lam, Q. Peng, H. Ma, Z. Shuai, G. Bai, J. Hao, B. Z. Tang, Chem 1 (4) (2016) 592, https://doi.org/10.1016/j.chempr.2016.08.010. doi: 10.1016/j.chempr.2016.08.010

    15. [15]

      W. Zhao, Z. He, B. Z. Tang, Nat. Rev. Mater. 5 (12) (2020) 869, https://doi.org/10.1038/s41578-020-0223-z. doi: 10.1038/s41578-020-0223-z

    16. [16]

      C. M. Marian, WIREs Comput. Mol. Sci. 2 (2) (2012) 187, https://doi.org/10.1002/wcms.83. doi: 10.1002/wcms.83

    17. [17]

      Z. Yang, Z. Mao, Z. Xie, Y. Zhang, S. Liu, J. Zhao, J. Xu, Z. Chi, M. P. Aldred, Chem. Soc. Rev. 46 (3) (2017) 915, https://doi.org/10.1039/C6CS00368K. doi: 10.1039/C6CS00368K

    18. [18]

      D. Sasikumar, A. T. John, J. Sunny, M. Hariharan, Chem. Soc. Rev. 49 (17) (2020) 6122, https://doi.org/10.1039/D0CS00484G. doi: 10.1039/D0CS00484G

    19. [19]

      S. Xu, R. Chen, C. Zheng, W. Huang, Adv. Mater. 28 (45) (2016) 9920, https://doi.org/10.1002/adma.201602604. doi: 10.1002/adma.201602604

    20. [20]

      S. Hirata, Adv. Opt. Mater. 5 (17) (2017) 1700116, https://doi.org/10.1002/adom.201700116. doi: 10.1002/adom.201700116

    21. [21]

      F. Ni, Z. Zhu, X. Tong, M. Xie, Q. Zhao, C. Zhong, Y. Zou, C. Yang, Chem. Sci. 9 (28) (2018) 6150, https://doi.org/10.1039/C8SC01485J. doi: 10.1039/C8SC01485J

    22. [22]

      L. Huang, L. Liu, X. Li, H. Hu, M. Chen, Q. Yang, Z. Ma, X. Jia, Angew. Chem. Int. Ed. 58 (46) (2019) 16445, https://doi.org/10.1002/anie.201908567. doi: 10.1002/anie.201908567

    23. [23]

      C. A. M. Salla, G. Farias, M. Rouzières, P. Dechambenoit, F. Durola, H. Bock, B. de Souza, Angew. Chem. Int. Ed. 58 (21) (2019) 6982, https://doi.org/10.1002/anie.201901672. doi: 10.1002/anie.201901672

    24. [24]

      X. Zhang, K. C. Chong, Z. Xie, B. Liu, Angew. Chem. Int. Ed. 62 (45) (2023) e202310335, https://doi.org/10.1002/anie.202310335. doi: 10.1002/anie.202310335

    25. [25]

      S. Zong, B. Wang, J. Zhang, X. Yu, Y. Zhou, Y. Chen, T. Zhang, J. Li, Angew. Chem. Int. Ed. 64 (7) (2025) e202420156, https://doi.org/10.1002/anie.202420156. doi: 10.1002/anie.202420156

    26. [26]

      J. Sun, Y. Liu, Y. Han, W. Li, N. Wang, L. Zhang, Y. Zhang, F. Deng, D. Wang, X. Zhang, Angew. Chem. Int. Ed. 64 (2) (2025) e202415042, https://doi.org/10.1002/anie.202415042. doi: 10.1002/anie.202415042

    27. [27]

      J. Sun, Z. Sun, Z. Wang, N. Wang, Y. Han, L. Zhang, B. Zhang, X. Zhang, Adv. Opt. Mater. 12 (12) (2024) 2302542, https://doi.org/10.1002/adom.202302542. doi: 10.1002/adom.202302542

    28. [28]

      J. Tan, Q. Li, S. Meng, Y. Li, J. Yang, Y. Ye, Z. Tang, S. Qu, X. Ren, Adv. Mater. 33 (16) (2021) 2006781, https://doi.org/10.1002/adma.202006781. doi: 10.1002/adma.202006781

    29. [29]

      X. Ran, Y. Pan, L. Qiao, L. Cai, Y. Jia, Z. Liu, L. Guo, Carbon 234 (2025) 119980, https://doi.org/10.1016/j.carbon.2024.119980. doi: 10.1016/j.carbon.2024.119980

    30. [30]

      Y. Wu, Z. Li, Z. Zhou, Z. Zhang, D. Zhu, X. Dong, F. Xiu, W. Huang, J. Liu, Adv. Opt. Mater. 13 (12) (2025) 2403274, https://doi.org/10.1002/adom.202403274. doi: 10.1002/adom.202403274

    31. [31]

      Z. Ran, H. Jia, Z. Zhong, H. Yang, Y. Zhu, Y. Li, J. Liu, X. Zhang, J. Zhuang, B. Lei, C. Hu, Nano Lett. 25 (17) (2025) 6993, https://doi.org/10.1021/acs.nanolett.5c00723. doi: 10.1021/acs.nanolett.5c00723

    32. [32]

      Y. Liu, D. Cheng, B. Wang, J. Yang, Y. Hao, J. Tan, Q. Li, S. Qu, Adv. Mater. 36 (31) (2024) 2403775, https://doi.org/10.1002/adma.202403775. doi: 10.1002/adma.202403775

    33. [33]

      L. Ai, W. Xiang, J. Xiao, H. Liu, J. Yu, L. Zhang, X. Wu, X. Qu, S. Lu, Adv. Mater. 36 (27) (2024) 2401220, https://doi.org/10.1002/adma.202401220. doi: 10.1002/adma.202401220

    34. [34]

      Q. Lou, N. Chen, J. Zhu, K. Liu, C. Li, Y. Zhu, W. Xu, X. Chen, Z. Song, C. Liang, C.-X. Shan, J. Hu, Adv. Mater. 35 (20) (2023) 2211858, https://doi.org/10.1002/adma.202211858. doi: 10.1002/adma.202211858

    35. [35]

      Y. Sun, J. Liu, X. Pang, X. Zhang, J. Zhuang, H. Zhang, C. Hu, M. Zheng, B. Lei, Y. Liu, J. Mater. Chem. C 8 (17) (2020) 5744, https://doi.org/10.1039/D0TC00507J. doi: 10.1039/D0TC00507J

    36. [36]

      K. Jiang, Y. Wang, C. Cai, H. Lin, Chem. Mater. 29 (11) (2017) 4866, https://doi.org/10.1021/acs.chemmater.7b00831. doi: 10.1021/acs.chemmater.7b00831

    37. [37]

      Y. Wang, K. Jiang, J. Du, L. Zheng, Y. Li, Z. Li, H. Lin, Nano-Micro Lett. 13 (1) (2021) 198, https://doi.org/10.1007/s40820-021-00718-z. doi: 10.1007/s40820-021-00718-z

    38. [38]

      Q. Li, M. Zhou, Q. Yang, Q. Wu, J. Shi, A. Gong, M. Yang, Chem. Mater. 28 (22) (2016) 8221, https://doi.org/10.1021/acs.chemmater.6b03049. doi: 10.1021/acs.chemmater.6b03049

    39. [39]

      Z. Zhou, E. V. Ushakova, E. Liu, X. Bao, D. Li, D. Zhou, Z. Tan, S. Qu, A. L. Rogach, Nanoscale 12 (20) (2020) 10987, https://doi.org/10.1039/D0NR02639E. doi: 10.1039/D0NR02639E

    40. [40]

      Q. Li, M. Zhou, M. Yang, Q. Yang, Z. Zhang, J. Shi, Nat. Commun. 9 (1) (2018) 734, https://doi.org/10.1038/s41467-018-03144-9. doi: 10.1038/s41467-018-03144-9

    41. [41]

      K. Jiang, S. Sun, L. Zhang, Y. Lu, A. Wu, C. Cai, H. Lin, Angew. Chem. Int. Ed. 54 (18) (2015) 5360, https://doi.org/10.1002/anie.201501193. doi: 10.1002/anie.201501193

    42. [42]

      I. Reva, Spectrochim. Acta Part A: Mol. Biomol. Spectrosc. 151 (2015) 232, https://doi.org/10.1016/j.saa.2015.06.070. doi: 10.1016/j.saa.2015.06.070

    43. [43]

      T.-E. Chien, K.-L. Li, P.-Y. Lin, J.-L. Lin, Langmuir 32 (21) (2016) 5306, https://doi.org/10.1021/acs.langmuir.6b01334. doi: 10.1021/acs.langmuir.6b01334

    44. [44]

      Y. Deng, D. Zhao, X. Chen, F. Wang, H. Song, D. Shen, Chem. Commun. 49 (51) (2013) 5751, https://doi.org/10.1039/C3CC42600A. doi: 10.1039/C3CC42600A

    45. [45]

      Y. Tao, K. Yuan, T. Chen, P. Xu, H. Li, R. Chen, C. Zheng, L. Zhang, W. Huang, Adv. Mater. 26 (47) (2014) 7931, https://doi.org/10.1002/adma.201402532. doi: 10.1002/adma.201402532

    46. [46]

      X. Xiong, F. Song, J. Wang, Y. Zhang, Y. Xue, L. Sun, N. Jiang, P. Gao, L. Tian, X. Peng, J. Am. Chem. Soc. 136 (27) (2014) 9590, https://doi.org/10.1021/ja502292p. doi: 10.1021/ja502292p

    47. [47]

      T.-Y. Li, S.-J. Zheng, P. I. Djurovich, M. E. Thompson, Chem. Rev. 124 (7) (2024) 4332, https://doi.org/10.1021/acs.chemrev.3c00761. doi: 10.1021/acs.chemrev.3c00761

    48. [48]

      H. Uoyama, K. Goushi, K. Shizu, H. Nomura, C. Adachi, Nature 492 (7428) (2012) 234, https://doi.org/10.1038/nature11687. doi: 10.1038/nature11687

    49. [49]

      Y. Wada, H. Nakagawa, S. Matsumoto, Y. Wakisaka, H. Kaji, Nat. Photon. 14 (10) (2020) 643, https://doi.org/10.1038/s41566-020-0667-0. doi: 10.1038/s41566-020-0667-0

  • 加载中
计量
  • PDF下载量:  0
  • 文章访问数:  12
  • HTML全文浏览量:  1
文章相关
  • 发布日期:  2026-02-15
  • 收稿日期:  2025-06-20
  • 接受日期:  2025-08-19
  • 修回日期:  2025-08-11
通讯作者: 陈斌, bchen63@163.com
  • 1. 

    沈阳化工大学材料科学与工程学院 沈阳 110142

  1. 本站搜索
  2. 百度学术搜索
  3. 万方数据库搜索
  4. CNKI搜索

/

返回文章