核酸荧光探针在单细胞成像中的应用研究

贾永梅 娄筱叮 夏帆

引用本文: 贾永梅,  娄筱叮,  夏帆. 核酸荧光探针在单细胞成像中的应用研究[J]. 分析化学, 2018, 46(9): 1329-1338. doi: 10.11895/j.issn.0253-3820.181340 shu
Citation:  JIA Yong-Mei,  LOU Xiao-Ding,  XIA Fan. Fluorescent Bioprobe Based on Nucleic Acid for Live Cell Imaging[J]. Chinese Journal of Analytical Chemistry, 2018, 46(9): 1329-1338. doi: 10.11895/j.issn.0253-3820.181340 shu

核酸荧光探针在单细胞成像中的应用研究

  • 基金项目:

    本文系国家自然科学基金项目(No.21705071)、广东省自然科学基金项目(No.2016A030310362)和岭南师范学院自然科学引进人才项目(No.ZL1611)资助

摘要: 单细胞成像研究技术具有观测定位精准、独特的时间和空间分辨率高等特点,成为分子水平上准确、实时、原位监测细胞内生物活性物质信号变化及观测细胞形态的重要手段。在进行单细胞成像研究时,细胞内大多数生物活性物质自身无法产生易被仪器或肉眼所捕获的信号,通常需要使用生物探针进入细胞内特异性识别生物活性物质。生物探针与特定的生物活性物质结合,形成稳定的复合物,产生相应信号变化。通过监测生物探针信号变化,实现对细胞内生物活性物质准确、实时、原位监测。生物探针的响应信号有多种,其中荧光信号不仅具有直观、操作简单、选择性好、灵敏度高、无需参比、不受电磁场的影响、可远程实时在线自动监测等特性,还具备对细胞进行静态观察、对细胞内分子动力学进行动态监测、对亚细胞结构进行定位和对蛋白质分子的相互作用进行研究等优点,在细胞成像技术研究中具有重要地位。本文综述了近五年来核酸荧光探针在单细胞成像中的应用研究进展,讨论了存在的问题,对发展方向进行了展望。

English

    1. [1]

      Carter K P, Young A M, Palmer A. Chem. Rev., 2014,114(8):4561-4601

    2. [2]

      Chan J, Dodani S, Chang C. Nat. Chem., 2012,4(12):973-984

    3. [3]

      Xiong L H, Cui R, Zhang Z L, Yu X, Xie Z X, Shi Y B, Pang D W. ACS Nano, 2014,8(5):5116-5124

    4. [4]

      Lee M H, Amit S, Min J C, Lee J J, Son S, Sessler J, Kang C, Kim J S. Chem. Soc. Rev., 2018,47:28-52

    5. [5]

      You M X, Lyu Y F, Han D, Qiu L P, Liu Q L, Chen T, Wu C C S, Peng L, Zhang L Q, Bao G, Tan W H. Nat. Nanotechnol., 2017,12:453-459

    6. [6]

      Treutlein B, Lee Q Y, Camp J G, Mall M, Koh W, Shariati S A M, Sim S, Neff N F, Skotheim J M, Wernig M, Quake S R. Nature, 2016,534:391-395

    7. [7]

      ZHANG En-Dong, LIU Li-Bing, LV Feng-Ting, WANG Shu. Acta Polym. Sin., 2018,2:186-197 张恩东, 刘礼兵, 吕凤婷, 王树.高分子学报,2018,2:186-197

    8. [8]

      Liu X J, Zheng A, Luan D R, Wang X T, Kong F P, Tong L L, Xu K H, Tang B. Anal. Chem., 2017,89(3):1787-1792

    9. [9]

      Dziuba D, Jurkiewica P, Cebecauer M, Hof M, Hocek M. Angew. Chem. Int. Edit., 2016, 1(55):182-186

    10. [10]

      Nienhaus K, Nienhaus G U. Chem. Soc. Rev., 2014,4(43):1088-1106

    11. [11]

      YuanY Y, Zhang C J, Gao M, Zhang R Y, Tang B Z, Liu B. Angew. Chem. Int. Edit., 2015, 54(6):1780-1786

    12. [12]

      Zhou J, Yang Y, Zhang C Y. Chem. Rev., 2015,115(21):11669-11717

    13. [13]

      Tyagi S, Bratu D P, Kramer F R. Nat. Biothechnol., 1998,16(1):49-53

    14. [14]

      Ma Y, Wang Z H, Zhang M, Han Z H, Chen D, Zhu Q Y, Gao W D, Qian Z Y, Gu Y Q. Angew. Chem. Int. Edit., 2016,10(55):3304-3308

    15. [15]

      Qiu L P, Wu C C, You M X, Han D, Chen T, Zhu G Z, Jiang J H, Yu R Q, Tan W H. J. Am. Chem. Soc., 2013,135(35):12952-12955

    16. [16]

      Duan R X, Zuo X L, Wang S T, Quan X Y, Chen D L, Chen Z F, Xia F. J. Am. Chem. Soc., 2013,135(12):4604-4607

    17. [17]

      Li J, Pei H, Zhu B, Liang L, Wei M, He Y, Chen N, Li D, Huang Q, Fan C H. ACS Nano, 2011,5(11):8783-8789

    18. [18]

      Wang S P, Deng S H,Cai X Q, Hou S G, Li J J, Gao Z S, Li J, Wang L H, Fan C H. Sci. China Chem., 2017,60(5):663-669

    19. [19]

      Liang L, Li J, Li Q, Huang Q, Shi J Y, Yan H, Fan C H. Angew. Chem. Int. Edit., 2014,30(53):7745-7750

    20. [20]

      Gao Z S, Deng S H, Li J, Wang K, Li JJ, Wang L H, Fan C H. Sci. China Chem., 2016,59(11):1519-1524

    21. [21]

      Zhou W J, Li D X, Xiong C Y, Yuan R, Xiang Y. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2016,8(21):13303-13308

    22. [22]

      He L, Lu D Q, Liang H, Xie S T, Zhang X B, Liu Q L, Yuan Q, Tan W H. J. Am. Chem. Soc., 2018,140(1):258-263

    23. [23]

      Katz E,Willner I. Angew. Chem. Int. Edit., 2004,45(43):6042-6108

    24. [24]

      Novoselov K S, Geim A K, Morozov S V, Jiang D, Dubonos S V, Grigorieva I V, Firsov A A. Science, 2004,5696(306):666-669

    25. [25]

      Wang Y, Li Z H, Hu D H, Lin C T, Li J H, Lin Y H. J. Am. Chem. Soc., 2010,132(27):9274-9276

    26. [26]

      Wang Y, Tang L H, Li Z H, Lin Y H, Li J H. Nat. Protoc., 2014,9:1944-1955

    27. [27]

      Xing X J, Zhou Y, Liu X G, Pang D W, Tang H W. Small, 2014,16(10):3412-3420

    28. [28]

      SU Ying-Ying, PENG Tian-Huan, XING Fei-Fei, LI Di, FAN Chun-Hai. Acta Chim. Sinica, 2017,75:1036-1046 苏莹莹, 彭天欢, 邢菲菲, 李迪, 樊春海. 化学学报,2017,75:1037-1046

    29. [29]

      Qian R C, Ding L, Yan L W, Lin M F, Ju H X. J. Am. Chem. Soc., 2014,136(23):8205-8208

    30. [30]

      Qian R C, Cao Y, Long Y T. Anal. Chem., 2016, 88(17):8640-8647

    31. [31]

      Pan W, Li Y L, Wang M M, Yang H J, Li N, Tang B. Chem. Commun., 2016,24(52):4569-4572

    32. [32]

      Mei J, Hong Y N, Lam J W Y, Qin A J, Tang Y H, Tang B Z. Adv. Mater., 2014,31(26):5429-5479

    33. [33]

      Cheng Y, Dai J, Sun C L, Liu R, Zhai T Y, Lou X D, Xia F. Angew. Chem. Int. Edit., 2018,12(57):3123-3127

    34. [34]

      Zhuang Y, Huang F J, Xu Q, Zhang M S, Lou X D, Xia F. Anal. Chem., 2016,88(6):3289-3294

    35. [35]

      Zhang X J, Lou X D, Xia F. Theranostics, 2017,7(7):1847-1862

    36. [36]

      Zhuang Y, Shang C L, Lou X D, Xia F. Anal. Chem., 2017,89(3):2073-2079

    37. [37]

      Dong Y C, Yang Y R, Zhang Y Y, Wang D M, Wei X X, Banerjee S, Liu Y, Yang Z Q, Yan H, Liu D S. Angew. Chem. Int. Edit., 2017,6(56):1586-1589

    38. [38]

      Min X H, Zhuang Y, Zhang Z Y,Jia Y M, Hakeem A, Zheng F X, Cheng Y, Tang B Z, Lou X D, Xia F. ACS. Appl. Mater. Interfaces, 2015,7(30):16813-16818

    39. [39]

      Min X H, Zhang M S, Huang F J, Lou X D, Xia F. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2016,8(14):8998-9003

    40. [40]

      Min X H, Xia L, Zhuang Y, Wang X D, Lou X D, Xia F. Sci. Bull., 2017,14(62):997-1003

    41. [41]

      Ou X W, Lou X D, Xia F. Sci. China Chem., 2017, 5(60):663-669

    42. [42]

      Jia Y M, Gap P C, Zhuang Y, Miao M, Lou X D, Xia F. Anal. Chem., 2016,88(12):6621-6626

    43. [43]

      Jia Y M, Zuo X L, Miao M, Cheng Y, Min X H, Li X C, Xia F. Anal. Chem., 2015,87(7):3890-3894

    44. [44]

      Qian R C, Ding L, Ju H X. J. Am. Chem. Soc., 2013,135(36):13282-13285

    45. [45]

      Zhan R Y, Liu B. Macromol. Chem. Phys., 2015,2(216):131-144

    46. [46]

      Lv F T, Qiu T, Liu L B, Ying J M, Wang S. Small, 2016,6(12):696-705

    47. [47]

      Yuan H B, Qi JJ, Xing C F, An H L, Niu R M, Zhan Y, Fan Y B, Yan W M, Li R H, Wang B, Wang S. Adv. Funct. Mater., 2015,28(25):4412-4418

    48. [48]

      Wang Y X, Li S L, Zhang P B, Bai H T, Feng L H, Lv F T, Liu L B, Wang S. Adv. Mater.,2018,8(30):1705418

    49. [49]

      Li J T, Zhao Q, Shi F, Liu C H, Tang Y L. Adv. Health. Mater., 2016,23(5):2967-2971

    50. [50]

      Lou X D, Zhuang Y,Zuo X L, Jia Y M, Hong Y N, Min X H, Zhang Z Y, Xu X M, Liu N N, Xia F, Tang B Z. Anal. Chem., 2015,87(13):6822-6827

    51. [51]

      Ou X W, Hong F, Zhang Z Y, Cheng Y, Zhao Z J, Gao P C, Lou X D, Xia F, Wang S T. Biosens. Bioelectron., 2017,89:417-421

    52. [52]

      Ou X W, Wei B M, Zhang Z Y, Zhang M S, Zhuang Y, Gao P C, Lou X D, Xia F, Tang B Z. Analyst, 2016, 14(141):4394-4399

    53. [53]

      Chen Y X, Min X H, Zhang X Q, Zhang F L, Lu S M, Xu L P, Lou X D, Xia F, Zhang X J, Wang S T. Biosens. Bioelectron., 2018,111:124-130

  • 加载中
计量
  • PDF下载量:  7
  • 文章访问数:  459
  • HTML全文浏览量:  59
文章相关
  • 收稿日期:  2018-05-21
  • 修回日期:  2018-07-11
通讯作者: 陈斌, bchen63@163.com
  • 1. 

    沈阳化工大学材料科学与工程学院 沈阳 110142

  1. 本站搜索
  2. 百度学术搜索
  3. 万方数据库搜索
  4. CNKI搜索

/

返回文章