基于色谱-质谱联用的脂质分析样品前处理技术研究进展

杨吉娜 刘丹阳 周婷

引用本文: 杨吉娜, 刘丹阳, 周婷. 基于色谱-质谱联用的脂质分析样品前处理技术研究进展[J]. 色谱, 2020, 38(1): 74-85. doi: 10.3724/SP.J.1123.2019.06023 shu
Citation:  YANG Jina,  LIU Danyang,  ZHOU Ting. Recent advances in sample preparation techniques for the lipid profiling based on chromatography-mass spectrometry[J]. Chinese Journal of Chromatography, 2020, 38(1): 74-85. doi: 10.3724/SP.J.1123.2019.06023 shu

基于色谱-质谱联用的脂质分析样品前处理技术研究进展

    通讯作者: 周婷,E-mail:tingzhou@scut.edu.cn
  • 基金项目:

    Supported by National Natural Science Foundation of China (No. 21775047)

    Pearl River S&T Nova Program of Guangzhou, China (No. 201806010055)

    Fundamental Research Funds for the Central Universities (No. 2018MS55).

摘要: 脂质作为细胞膜和亚细胞膜的主要结构成分,在能量来源、细胞信号传导等多种生物学过程中发挥着重要作用。近年来,脂质分析受到越来越多的关注,其中色谱-质谱联用技术在脂质分析中占据主导地位。由于样品基质复杂,样品前处理有富集痕量物质和减少基质干扰的作用,成为脂质分析中的一个关键步骤。该文综述了近年来基于色谱-质谱联用技术的脂质分析中样品前处理技术的研究进展和应用,对各种样品前处理技术进行了阐述和总结。基于液相的萃取方法有液-液萃取和单一有机溶剂萃取。基于固相的萃取方法包括固相萃取和固相微萃取。场辅助萃取方法包括超临界流体萃取、加压流体萃取、微波辅助萃取和超声辅助萃取。此外,还介绍了在线联用样品前处理方法和用于活体分析的样品前处理方法。最后,对基于色谱-质谱联用的脂质分析样品前处理技术存在的问题及发展趋势进行了探讨。样品前处理技术的发展将提高脂质分析的灵敏度、选择性和分析速度。

English

    1. [1] Wenk M R. Nat Rev Drug Discov, 2005, 4(7):594

    2. [2] Shevchenko A, Simons K. Nat Rev Mol Cell Bio, 2010, 11(8):593

    3. [3] Iyer A, Fairlie D P, Prins J B, et al. Nat Rev Endocrinol, 2010, 6(2):71

    4. [4] Meikle P J, Wong G, Barlow C K, et al. Pharmacol Therapeut, 2014, 143(1):12

    5. [5] Stegemann C, Pechlaner R, Willeit P, et al. Circulation, 2014, 129(18):1821

    6. [6] Wood P L. Alzheimers Res Ther, 2012, 4(1):5

    7. [7] Llorente A, Skotland T, Sylvanne T, et al. BBA-Mol Cell Biol L, 2013, 1831(7):1302

    8. [8] Zeng W, Zhang Z, Gao H, et al. Carbohyd Polym, 2012, 89(2):694

    9. [9] An N, Rudge S A, Zhang Q, et al. Curr Opin Biotech, 2017, 43:96

    10. [10] Wong M W, Braidy N, Poljak A, et al. Curr Opin Psychiatr, 2017, 30(2):136

    11. [11] Gross R W. BBA-Mol Cell Biol L, 2017, 1862(8):731

    12. [12] Quehenberger O, Armando A M, Dennis E A. BBA-Mol Cell Biol L, 2011, 1811(11):648

    13. [13] Wenk M R. Cell, 2010, 143(6):888

    14. [14] Murphy R C. TrAC-Trends Anal Chem, 2018, 107:91

    15. [15] Kita Y, Tokuoka S M, Shimizu T. BBA-Mol Cell Biol L, 2017, 1862(8):777

    16. [16] Bamba T. J Sep Sci, 2008, 31(8):1274

    17. [17] Laboureur L, Ollero M, Touboul D. Int J Mol Sci, 2015, 16(6):13868

    18. [18] Jurowski K, Kochan K, Walczak J, et al. TrAC-Trends Anal Chem, 2017, 86:276

    19. [19] Vuckovic D. Chem Commun, 2018, 54(50):6728

    20. [20] Patterson R E, Ducrocq A J, McDougall D J, et al. J Chromatogr B, 2015, 1002:260

    21. [21] Han X L, Gross R W. J Lipid Res, 2003, 44(6):1071

    22. [22] Wei G, Zeng E Y. TrAC-Trends Anal Chem, 2011, 30(9):1429

    23. [23] Kortz L, Dorow J, Ceglarek U. J Chromatogr B, 2014, 964:1

    24. [24] Teo C C, Chong W P K, Tan E, et al. TrAC-Trends Anal Chem, 2015, 66:1

    25. [25] Pena-Pereira F, Lavilla I, Bendicho C. Spectrochim Acta B, 2009, 64(1):1

    26. [26] Ruiz-Gutierrez V, Perez-Camino M C. J Chromatogr A, 2000, 885(1):321

    27. [27] Sajid M. TrAC-Trends Anal Chem, 2018, 98:114

    28. [28] Lee J W, Fukusaki E, Bamba T. Bioanalysis, 2012, 4(19):2413

    29. [29] Mustafa A, Turner C. Anal Chim Acta, 2011, 703(1):8

    30. [30] Kapoore R V, Butler T O, Pandhal J, et al. Biology, 2018, 7(1):18

    31. [31] Luque De Castro M D, Priego-Capote F. Anal Chim Acta, 2007, 583(1):2

    32. [32] Pan J, Zhang C, Zhang Z, et al. Anal Chim Acta, 2014, 815:1

    33. [33] Ouyang G, Vuckovic D, Pawliszyn J. Chem Rev, 2011, 111(4):2784

    34. [34] Xuan Q, Hu C, Yu D, et al. Anal Chem, 2018, 90(12):7608

    35. [35] Chatterjee N, Yang J, Atluri R, et al. RSC Adv, 2016, 6(73):68606

    36. [36] Chen Y, Wen S, Jiang M, et al. Atherosclerosis, 2017, 262:78

    37. [37] Hussein N S, Helmy A S, Sherif N M, et al. J Pharmaceut Biomed, 2019, 165:224

    38. [38] Yamada T, Uchikata T, Sakamoto S, et al. J Chromatogr A, 2013, 1301:237

    39. [39] Chen Y, Ma Z, Shen X, et al. Biomed Res Int, 2018, 17:5276240

    40. [40] Zhao C, Xie P, Wang H, et al. J Hazard Mater, 2018, 358:503

    41. [41] Nasaruddin M L, Pan X, McGuinness B, et al. Metabolites, 2018, 8(4):69

    42. [42] Lisa M, Holcapek M. Anal Chem, 2015, 87(14):7187

    43. [43] Lee H, Choi J M, Cho J, et al. Chem Phys Lipids, 2018, 214:69

    44. [44] Zhao H, Li X, Zhang D, et al. Sci Rep-UK, 2018, 8:16456

    45. [45] Chen Y, Lehotay S J, Moreau R A. Anal Methods-UK, 2013, 5(23):6864

    46. [46] Leishman E, Mackie K, Luquet S, et al. BBA-Mol Cell Biol L, 2016, 1861(6):491

    47. [47] Zhao Z, Xu Y. J Lipid Res, 2010, 51(3):652

    48. [48] Lee J W, Yamamoto T, Uchikata T, et al. J Sep Sci, 2011, 34(24):3553

    49. [49] Christinat N, Morin-Rivron D, Masoodi M. J Proteome Res, 2016, 15(7):2228

    50. [50] Tang H, Wang C, Ho H, et al. Redox Biol, 2018, 14:499

    51. [51] Du D, Gu H, Djukovic D, et al. J Proteome Res, 2018, 17(6):2092

    52. [52] Quifer-Rada P, Choy Y Y, Calvert C C, et al. Mol Nutr Food Res, 2016, 60(10):2219

    53. [53] Martin-Venegas R, Casillas R, Jauregui O, et al. J Pharmaceut Biomed, 2011, 56(5):976

    54. [54] Gu W, Liu M, Sun B, et al. J Chromatogr A, 2018, 1537:141

    55. [55] Yuan Z, Majchrzak-Hong S, Keyes G S, et al. Anal Bioanal Chem, 2018, 410(23):6009

    56. [56] Ferreiro-Vera C, Priego-Capote F, Luque De Castro M D. J Chromatogr A, 2012, 1240:21

    57. [57] Yang Y, Zhong Q, Zhang H, et al. J Pharmaceut Biomed, 2018, 157:145

    58. [58] Yang Y, Zhong Q, Mo C, et al. Anal Bioanal Chem, 2017, 409(28):6537

    59. [59] Lopez-Bascon M A, Calderon-Santiago M, Sanchez-Ceinos J, et al. Talanta, 2018, 177:86

    60. [60] Birjandi A P, Bojko B, Ning Z, et al. J Chromatogr B, 2017, 1043:12

    61. [61] Cha D, Liu M, Zeng Z, et al. Anal Chim Acta, 2006, 572(1):47

    62. [62] Matsubara A, Izumi Y, Nishiumi S, et al. J Chromatogr B, 2014, 969:199

    63. [63] Priyanka, Khanam S. J Clean Prod, 2018, 188:816

    64. [64] Sut S, Boschiero I, Solana M, et al. Molecules, 2018, 23(12):3240

    65. [65] Jumaah F, Sandahl M, Turner C. J Am Oil Chem Soc, 2015, 92(8):1103

    66. [66] Zanqui A B, de Morais D R, Da Silva C M, et al. Food Chem, 2015, 188:452

    67. [67] Soares J F, Dal Pra V, de Souza M, et al. J Food Eng, 2016, 170:58

    68. [68] Zhou L, Zhao M, Ennahar S, et al. Anal Bioanal Chem, 2012, 403(1):291

    69. [69] Golmakani M T, Mendiola J A, Rezaei K, et al. J Supercrit Fluid, 2014, 92:1

    70. [70] Isaac G, Bylund D, Mansson J E, et al. J Neurosci Meth, 2003, 128:111

    71. [71] Villanueva-Bermejo D, Calvo M V, Castro-Gomez P, et al. Food Res Int, 2019, 115:400

    72. [72] Safder M, Temelli F, Ullah A. J Clean Prod, 2019, 206:622

    73. [73] Esquivel-Hernandez D A, Lopez V H, Rodriguez-Rodriguez J, et al. Int J Mol Sci, 2016, 17(5):658

    74. [74] Liu L, Na L, Niu Y, et al. J Chromatogr Sci, 2013, 51(4):376

    75. [75] Pizarro C, Arenzana-Ramila I, Perez-del-Notario N, et al. Anal Chem, 2013, 85(24):12085

    76. [76] Zhang X, Yan S, Tyagi R D, et al. Bioresource Technol, 2014, 158:253

    77. [77] Ferreiro-Vera C, Maria Mata-Granados J, Priego-Capote F, et al. Anal Bioanal Chem, 2011, 399(3):1093

    78. [78] Fernandez-Peralbo M A, Vera C F, Priego-Capote E, et al. Talanta, 2014, 126:170

    79. [79] Ostermann A I, Willenberg I, Weylandt K H, et al. Chromatographia, 2015, 78(5/6):415

    80. [80] Willenberg I, Meschede A K, Schebb N H. J Chromatogr A, 2015, 1391:40

    81. [81] Zoccali M, Giuffrida D, Salafia F, et al. Anal Chim Acta, 2018, 1032:40

    82. [82] Zoccali M, Giuffrida D, Dugo P, et al. J Sep Sci, 2017, 40(19):3905

    83. [83] Bessonneau V, Zhan Y, De Lannoy I A M, et al. J Chromatogr A, 2015, 1424:134

    84. [84] Kayser B D, Lhomme M, Dao M C, et al. Int J Obesity, 2017, 41(6):917

    85. [85] Tsai H, Lo C, Zheng C, et al. J Clin Med, 2018, 8(1):30

    86. [86] Folch J, Lees M, Sloane Stanley G H. J Biol Chem, 1957, 226(1):497

    87. [87] Bligh E G, Dyer W J. Canadian Journal of Biochemistry and Physiology, 1959, 37(8):911

    88. [88] Mok H J, Lee J W, Bandu R, et al. RSC Adv, 2016, 6(38):32130

    89. [89] Carlson L A. Clin Chim Acta, 1985, 149(1):89

    90. [90] Lofgren L, Stahlman M, Forsberg G, et al. J Lipid Res, 2012, 53(8):1690

    91. [91] Matyash V, Liebisch G, Kurzchalia T V, et al. J Lipid Res, 2008, 49(5):1137

    92. [92] Zhang M, Guo X, Liu R, et al. Chinese J Anal Chem, 2018, 46(11):1714

    93. [93] Ulmer C Z, Jones C M, Yost R A, et al. Anal Chim Acta, 2018, 1037:351

    94. [94] Vale G, Martin S A, Mitsche M A, et al. J Lipid Res, 2019, 60(3):694

    95. [95] Li Z, Guan M, Lin Y, et al. Int J Mol Sci, 2017, 18(12):2550

    96. [96] Merrill C B, Basit A, Armirotti A, et al. Sci Rep-UK, 2017, 7(1):5318

    97. [97] Ludovici M, Kozul N, Materazzi S, et al. Sci Rep-UK, 2018, 8:11500

    98. [98] Kole P L, Venkatesh G, Kotecha J, et al. Biomed Chromatogr, 2011, 25:199

    99. [99] Wang Y, Armando A M, Quehenberger O, et al. J Chromatogr A, 2014, 1359:60

    100. [100] Ostermann A I, Willenberg I, Schebb N H. Anal Bioanal Chem, 2015, 407(5):1403

    101. [101] Schlotterbeck J, Kolb A, Laemmerhofer M. J Sep Sci, 2018, 41(23):4286

    102. [102] Zhou Y, Peisker H, Doermann P. J Lipid Res, 2016, 57(7):1308

    103. [103] Zhang T, Chen S, Liang X, et al. Anal Bioanal Chem, 2015, 407(21):6543

    104. [104] Bojko B, Reyes-Garces N, Bessonneau V, et al. TrAC-Trends Anal Chem, 2014, 61:168

    105. [105] Godage N H, Gionfriddo E. TrAC-Trends Anal Chem, 2019, 111:220

    106. [106] He Y, Xiao X, Cheng Y, et al. J Sep Sci, 2016, 39(1):177

    107. [107] Sahena F, Zaidul I S M, Jinap S, et al. J Food Eng, 2009, 95(2):240

    108. [108] Yang Y, Liang Y, Yang J, et al. Journal of Pharmaceutical Analysis, 2019, 9(1):1

    109. [109] Mubarak M, Shaija A, Suchithra T V. Algal Res, 2015, 7:117

    110. [110] Del Pilar Sanchez-Camargo A, Pleite N, Antonio Mendiola J, et al. Electrophoresis, 2018, 39(15):1875

    111. [111] Lee J, Kim Y, Park J G, et al. Food Control, 2017, 80:74

    112. [112] Richter B E, Jones B A, Ezzell J L, et al. Anal Chem, 1996, 68(15):1033

    113. [113] Perez-Serradilla J A, Japon-Lujan R, de Castro M D L. Anal Chim Acta, 2007, 602(1):82

    114. [114] Durdevic S, Milovanovic S, Savikin K, et al. Ind Crop Prod, 2017, 104:21

    115. [115] Liang Y, Zhou T. J Sep Sci, 2018, 42(1):226

    116. [116] Ferreiro-Vera C, Priego-Capote F, Luque De Castro M D. Talanta, 2013, 106:440

    117. [117] Ferreiro-Vera C, Mata-Granados J M, Priego-Capote F, et al. J Chromatogr A, 2011, 1218(20):2848

    118. [118] Fernandez Peralbo M A, Priego-Capote F, Gabriel Galache-Osuna J, et al. Electrophoresis, 2013, 34(19):2901

    119. [119] Uchikata T, Matsubara A, Fukusaki E, et al. J Chromatogr A, 2012, 1250:69

    120. [120] Bartels B, Svatos A. Front Plant Sci, 2015, 6:471

    121. [121] Lin G, Chung Y. Biomed Res Int, 2014, 13:625095

  • 加载中
计量
  • PDF下载量:  10
  • 文章访问数:  600
  • HTML全文浏览量:  76
文章相关
  • 收稿日期:  2019-06-25
通讯作者: 陈斌, bchen63@163.com
  • 1. 

    沈阳化工大学材料科学与工程学院 沈阳 110142

  1. 本站搜索
  2. 百度学术搜索
  3. 万方数据库搜索
  4. CNKI搜索

/

返回文章