外泌体分离技术及其临床应用研究进展

高方园 焦丰龙 张养军 秦伟捷 钱小红

引用本文: 高方园,  焦丰龙,  张养军,  秦伟捷,  钱小红. 外泌体分离技术及其临床应用研究进展[J]. 色谱, 2019, 37(10): 1071-1083. doi: 10.3724/SP.J.1123.2019.02007 shu
Citation:  GAO Fangyuan,  JIAO Fenglong,  ZHANG Yangjun,  QIN Weijie,  QIAN Xiaohong. Advances in separation techniques for exosomes and their clinical applications[J]. Chinese Journal of Chromatography, 2019, 37(10): 1071-1083. doi: 10.3724/SP.J.1123.2019.02007 shu

外泌体分离技术及其临床应用研究进展

  • 基金项目:

    国家重点研发计划(2017YFA0505002,2018YFC0910302,2016YFA0501403,2018YFF0212505,2017YFC0906703).

摘要: 外泌体是细胞通过胞吐过程分泌的一类粒径为30~200 nm的囊泡,其组成包括脂质双分子层以及其内部包裹的细胞来源的蛋白质、核糖核苷酸(RNA)和脱氧核糖核苷酸(DNA)等生物分子。作为一种细胞间交流的重要方式,外泌体在一系列生理和病理过程中起着至关重要的作用。由于体液环境复杂,加之自身体积小、密度低,外泌体的富集与分离对于其后续分析和功能研究至关重要。该文介绍了外泌体的研究策略、表征手段及生物学功能和临床应用研究进展,特别对外泌体的提取方法进行了详细介绍,并加以系统评述。

English

    1. [1] Pan B T, Johnstone R M. Cell, 1983, 33(3):967

    2. [2] Johnstone R M, Adam M, Hammond J R, et al. J Biol Chem, 1987, 262(19):9412

    3. [3] Keller S, Sanderson M P, Stoeck A, et al. Immunol Lett, 2006, 107(2):102

    4. [4] Suchorska W M, Lach M S. Oncol Rep, 2016, 35(3):1237

    5. [5] Shao H, Im H, Castro C M, et al. Chem Rev, 2018, 118(4):1917

    6. [6] Llorente A, Skotland T, Sylvänne T, et al. BBA-Mol Cell Biol L, 2013, 1831(7):1302

    7. [7] Purushothaman A, Bandari S K, Liu J, et al. J Biol Chem, 2016, 291(4):1652

    8. [8] Urbanelli L, Magini A, Buratta S, et al. Genes, 2013, 4(2):152

    9. [9] Meldolesi J. Curr Biol, 2018, 28(8):435

    10. [10] Valadi H, Ekström K, Bossios A, et al. Nat cell biol, 2007, 9(6):654

    11. [11] Vlassov A, Magdaleno S, Setterquist R, et al. BBA-Gen Subjects, 2012, 1820(7):940

    12. [12] Stoorvogel W, Kleijmeer M J, Geuze H J, et al. Traffic, 2002, 3(5):321

    13. [13] Vaidyanathan R, Naghibosadat M, Rauf S, et al. Anal Chem, 2014, 86(22):11125

    14. [14] WangY Q, Sui Z G, Zhang L H, et al. Chinese Journal of Chromatography, 2016, 34(12):1131 翁叶靖, 随志刚, 张丽华, 等. 色谱, 2016, 34(12):1131

    15. [15] Choi D S, Kim D K, Kim Y K, et al. Mass Spectrom Rev, 2015, 34(4):474

    16. [16] Zabeo D, Cvjetkovic A, Lässer C, et al. J Extracell Vesicles, 2017, 6(1):1329476

    17. [17] Yang J S, Lee J C, Byeon S K, et al. Anal Chem, 2017, 89(4):2488

    18. [18] Bobrie A, Théry C. Biochem Soc Trans, 2013, 41(1):263

    19. [19] Raposo G, Nijman H W, Stoorvogel W, et al. J Exp Med, 1996, 183(3):1161

    20. [20] Van Niel G, Raposo G, Candalh C, et al. Gastroentero-logy, 2001, 121(2):337

    21. [21] Momen-Heravi F, Balaj L, Alian S, et al. Front Physiol, 2012, 3:162

    22. [22] An M, Lohse I, Tan Z, et al. J Proteome Res, 2017, 16(4):1763

    23. [23] Kalra H, Adda C G, Liem M, et al. Proteomics, 2013, 13(22):3354

    24. [24] Keller S, Ridinger J, Rupp A-K, et al. J Transl Med, 2011, 9(1):86

    25. [25] Welton J L, Webber J P, Botos L-A, et al. J Extracell Vesicles, 2015, 4(1):27269

    26. [26] Coumans F A, Brisson A R, Buzas E I, et al. Circ Res, 2017, 120(10):1632

    27. [27] Cheruvanky A, Zhou H, Pisitkun T, et al. Am J Physiol-Renal, 2007, 292(5):F1657

    28. [28] Abramowicz A, Widlak P, Pietrowska M. Mol BioSyst, 2016, 12(5):1407

    29. [29] Zhao H, Yang L, Baddour J, et al. eLife, 2016, 5:e10250

    30. [30] Tauro B J, Greening D W, Mathias R A, et al. Methods, 2012, 56(2):293

    31. [31] Mathivanan S, Lim J W E, Tauro B J, et al. Mol Cell Proteomics, 2010, 9(2):197

    32. [32] Koga K, Matsumoto K, Akiyoshi T, et al. Anticancer Res, 2005, 25(6A):3703

    33. [33] Mizutani K, Terazawa R, Kameyama K, et al. Anticancer Res, 2014, 34(7):3419

    34. [34] Echevarria J, Royo F, Pazos R, et al. Chembiochem, 2014, 15(11):1621

    35. [35] Nakai W, Yoshida T, Diez D, et al. Sci Rep, 2016, 6:33935

    36. [36] Kim J, Shin H, Kim J, et al. PloS One, 2015, 10(6):e0129760

    37. [37] Zarovni N, Corrado A, Guazzi P, et al. Methods, 2015, 87:46

    38. [38] Ko J, Bhagwat N, Black T, et al. Cancer Res, 2018, 78(13):3688

    39. [39] Shin S, Han D, Park M C, et al. Sci Rep, 2017, 7(1):9907

    40. [40] Woo H-K, Sunkara V, Park J, et al. ACS Nano, 2017, 11(2):1360

    41. [41] Davies R T, Kim J, Jang S C, et al. Lab Chip, 2012, 12(24):5202

    42. [42] Yasui T, Yanagida T, Ito S, et al. Sci Adv, 2017, 3(12):e1701133

    43. [43] Lewis J M, Vyas A D, Qiu Y, et al. ACS Nano, 2018, 12(4):3311

    44. [44] Ibsen S D, Wright J, Lewis J M, et al. ACS Nano, 2017, 11(7):6641

    45. [45] Kang Y-T, Kim Y J, Bu J, et al. Nanoscale, 2017, 9(36):13495

    46. [46] Reátegui E, Vos K E, Lai C P, et al. Nat Commun, 2018, 9(1):175

    47. [47] Liu C, Guo J, Tian F, et al. ACS Nano, 2017, 11(7):6968

    48. [48] Wu M, Ouyang Y, Wang Z, et al. Proc Natl Acad Sci U S A, 2017, 114(40):10584

    49. [49] Wu X, Li L, Iliuk A, et al. J Proteome Res, 2018, 17(9):3308

    50. [50] Wan Y, Cheng G, Liu X, et al. Nat Biomed Eng, 2017, 1(4):0058

    51. [51] Gao F, Jiao F, Xia C, et al. Chem Sci, 2019, 10:1565

    52. [52] Li P, Kaslan M, Lee S H, et al. Theranostics, 2017, 7(3):789

    53. [53] Pisitkun T, Shen R F, Knepper M A. Proc Natl Acad Sci U S A, 2004, 101(36):13368

    54. [54] Melo S A, Luecke L B, Kahlert C, et al. Nature, 2015, 523(7559):177

    55. [55] Van Der Pol E, Hoekstra A, Sturk A, et al. J Thromb Haemostasis, 2010, 8(12):2596

    56. [56] Tang Y-T, Huang Y-Y, Zheng L, et al. Int J Mol Med, 2017, 40(3):834

    57. [57] Théry C, Amigorena S, Raposo G, et al. Curr Protoc Cell Biol, 2006:3.22.1

    58. [58] Comelli L, Rocchiccioli S, Smirni S, et al. Mol Bio Syst, 2014, 10(5):1146

    59. [59] Tian Y, Ma L, Gong M, et al. ACS Nano, 2018, 12(1):671

    60. [60] Mathivanan S, Ji H, Simpson R J. J Proteomics, 2010, 73(10):1907

    61. [61] Barry O P, Praticò D, Savani R C, et al. J Clin Invest, 1998, 102(1):136

    62. [62] Yáñez-Mó M, Siljander P R-M, Andreu Z, et al. J Extracell Vesicles, 2015, 4(1):27066

    63. [63] He M, Qin H, Poon T C, et al. Carcinogenesis, 2015, 36(9):1008

    64. [64] Iero M, Valenti R, Huber V, et al. Cell Death Differ, 2008, 15(1):80

    65. [65] Zomer A, Maynard C, Verweij F, et al. Cell, 2015, 161(5):1046

    66. [66] Hoshino A, Costa-Silva B, Shen T L, et al. Nature, 2015, 527(7578):329

    67. [67] Costa-Silva B, Aiello N M, Ocean A J, et al. Nat Cell Biol, 2015, 17(6):816

    68. [68] Peinado H, Aleckovic M, Lavotshkin S, et al. Nat Med, 2012, 18(6):883

    69. [69] Maji S, Chaudhary P, Akopova I, et al. Mol Cancer Res, 2017, 15(1):93

    70. [70] Qu L, Ding J, Chen C, et al. Cancer Cell, 2016, 29(5):653

    71. [71] Yeung C L A, Co N-N, Tsuruga T, et al. Nat Commun, 2016, 7:11150

    72. [72] Mikamori M, Yamada D, Eguchi H, et al. Sci Rep, 2017, 7:42339

    73. [73] Qin X, Yu S, Xu X, et al. Oncotarget, 2017, 8(26):42125

    74. [74] Chen G, Huang A C, Zhang W, et al. Nature, 2018, 560:382

    75. [75] Chalmin F, Ladoire S, Mignot G, et al. J Clin Invest, 2010, 120(2):457

    76. [76] Wang X, Luo G, Zhang K, et al. Cancer Res, 2018, 78(16):4586

    77. [77] Arscott W T, Tandle A T, Zhao S, et al. Transl Oncol, 2013, 6(6):638

    78. [78] Kumar Jella K, Rani S, O'driscoll L, et al. Radiat Res, 2014, 181(2):138

    79. [79] Record M, Subra C, Silvente-Poirot S, et al. Biochem Pharmacol, 2011, 81(10):1171

    80. [80] Zitvogel L, Regnault A, Lozier A, et al. Nat Med, 1998, 4:594

    81. [81] Munich S, Sobovujanovic A, Buchser W J, et al. Oncoimmunology, 2012, 1(7):1074

    82. [82] Sanchita B, Schorey J S. J Biol Chem, 2007, 282(35):25779

    83. [83] Skokos D, Panse S, Le, Villa I, et al. J Immunol, 2001, 166(2):868

    84. [84] Vlist E J V D, Arkesteijn G J A, Lest C H a V D, et al. J Extracell Vesicles, 2012, 1(1):18364

    85. [85] Arslan F, Lai R C, Smeets M B, et al. Stem Cell Res, 2013, 10(3):301

    86. [86] Bruno S, Collino F, Deregibus M C, et al. Stem Cells Dev, 2012, 22(5):758

    87. [87] Rahman M J, Regn D, Bashratyan R, et al. Diabetes, 2014, 63(3):1008

    88. [88] Zhu W, Huang L, Li Y, et al. Cancer Lett, 2012, 315(1):28

    89. [89] Kalluri R. J Clin Invest, 2016, 126(4):1208

    90. [90] Gallo A, Tandon M, Alevizos I, et al. PloS One, 2012, 7(3):e30679

    91. [91] Wang N, Wang L, Yang Y, et al. Biochem Biophys Res Commun, 2017, 493(3):1322

    92. [92] Liu Q, Yu Z, Yuan S, et al. Oncotarget, 2017, 8(8):13048

    93. [93] Lugli G, Cohen A M, Bennett D A, et al. PloS One, 2015, 10(10):e0139233

    94. [94] Taylor D D, Gercel-Taylor C. Gynecol Oncol, 2008, 110(1):13

    95. [95] Shi J. J Clin Med, 2016, 5(4):42

    96. [96] Tanaka Y, Kamohara H, Kinoshita K, et al. Cancer, 2013, 119(6):1159

    97. [97] Tsukamoto M, Iinuma H, Yagi T, et al. Oncology, 2017, 92(6):360

    98. [98] Nilsson J, Skog J, Nordstrand A, et al. Br J Cancer, 2009, 100(10):1603

    99. [99] Rodríguez M, Bajo-Santos C, Hessvik N P, et al. Mol Cancer, 2017, 16(1):156

    100. [100] Khurana R, Ranches G, Schafferer S, et al. RNA, 2017, 23(2):142

    101. [101] Skotland T, Ekroos K, Kauhanen D, et al. Eur J Cancer, 2017, 70:122

    102. [102] Michael A, Bajracharya S D, Yuen P S, et al. Oral Dis, 2010, 16(1):34

    103. [103] Wu C-X, Liu Z-F. J Invest Dermatol, 2018, 138(1):89

    104. [104] Liu C-G, Song J, Zhang Y-Q, et al. Mol Med Rep, 2014, 10(5):2395

    105. [105] Morse M A, Garst J, Osada T, et al. J Transl Med, 2005, 3(1):9

    106. [106] Escudier B, Dorval T, Chaput N, et al. J Transl Med, 2005, 3(1):10

    107. [107] Hood J L, San R S, Wickline S A. Cancer Res, 2011, 71(11):3792

    108. [108] Pascucci L, Coccè V, Bonomi A, et al. J Control Release, 2014, 192:262

    109. [109] Tian Y, Li S, Song J, et al. Biomaterials, 2014, 35(7):2383

    110. [110] Haney M J, Klyachko N L, Zhao Y, et al. J Control Release, 2015, 207:18

    111. [111] Yang J, Zhang X, Chen X, et al. Mol Ther-Nucl Acids, 2017, 7:278

    112. [112] Zhuang X, Xiang X, Grizzle W, et al. Mol Ther, 2011, 19(10):1769

  • 加载中
计量
  • PDF下载量:  18
  • 文章访问数:  447
  • HTML全文浏览量:  78
文章相关
  • 收稿日期:  2019-02-20
通讯作者: 陈斌, bchen63@163.com
  • 1. 

    沈阳化工大学材料科学与工程学院 沈阳 110142

  1. 本站搜索
  2. 百度学术搜索
  3. 万方数据库搜索
  4. CNKI搜索

/

返回文章